Nagroda przyznawana jest w 3 kategoriach: nauk humanistycznych i społecznych; nauk biologicznych, rolniczych i medycznych oraz nauk ścisłych, technicznych i nauk o Ziemi. Wysokość nagrody w każdej kategorii to 3600 zł brutto. W tym roku kapituła nagrody postanowiła przyznać także 2 wyróżnienia, które trafiły również do pracowników UWM: prof. Grzegorza Iglińskiego z Instytutu Polonistyki ii Logopedii oraz dr. hab. Radosława Grossa z Instytutu Historii i Stosunków Międzynarodowych.
- Nie sądziłem, że Polska Akademia Nauk zauważy dorobek Olsztyńskiej Szkoły Ekokryminologii, czyli grona osób, które zajmują się określaniem obszarów przestępczych widzianych z perspektywy ochrony środowiska. W tytule nagrody podkreślono również mój osobisty dorobek publikacyjny związany z najnowszymi książkami, które pojawiły się na rynku ekokryminologicznym takich, jak "Nielegalny rynek chronionych gatunków dzikiej fauny i flory. Geneza, przejawy, przeciwdziałanie" czy "Ornitologia kryminalna" - wyjaśnia prof. Pływaczewski.
Z inicjatywą nagrodzenia prof. Pływaczewskiego wyszedł dziekan Wydziału Prawa i Administracji UWM. Konkurencja była duża, co zresztą podkreślił w trakcie uroczystości prof. Mariusz Piskuła, prezes Oddziału PAN w Olsztynie i Białymstoku.
- To ogromna satysfakcja dla mnie i grona moich współpracowników. Traktuję tę nagrodę jako wyróżnienie działalności i dorobku osób, które tworzą Olsztyńską Szkołę Ekokryminologii. Chcę podkreślić wkład dr Joanny Narodowskiej i dr. Macieja Dudy oraz innych osób z Katedry Kryminologii i Polityki Kryminalnej, które nas wspierały: prof. Moniki Kotowskiej i prof. Piotra Chlebowicza. Wokół Olsztyńskiej Szkoły Kryminologii koncentrują się zainteresowania także innych badaczy, np. z Katedry Prawa Międzynarodowego UWM, a także pracowników innych instytucji, które działają na rzecz szeroko rozumianej ochrony środowiska - podkreśla prof. Pływaczewski.
Olsztyńska Szkoła Ekokryminologii dostrzegana jest także na arenie międzynarodowej. Coraz częściej osoby ją tworzące biorą udział w prestiżowych spotkaniach międzynarodowych, m.in. w Sarajewie i Gandawie na kongresach Europejskiego Stowarzyszenia Kryminologii, czy w San Francisco na kongresie Amerykańskiego Stowarzyszenia Kryminologii.
- Jeśli chodzi o badania w dziedzinie kryminologii to karty rozdają Amerykanie. Po raz pierwszy w biuletynie Amerykańskiego Stowarzyszenia Kryminologii „The Criminologist" pojawiła się informacja o naszej działalności. To jest wielki sukces. Amerykanie rzadko eksponują młode szkoły, trzeba naprawdę na to zasłużyć. Udało się to także naszym przyjaciołom z Białegostoku, co nas również bardzo cieszy - mówi prof. Pływaczewski.
Trudno podać dokładną datę powstania Olsztyńskiej Szkoły Ekokryminologii. Wszystko, co z nią związane, zaczęło się od zainteresowań prof. Wiesława Pływaczewskiego, który urodził się w Jezioranach i bardzo związany jest z Warmią. Ziemia ta –jak sam podkreśla- ukształtowała jego ekologiczną wrażliwość.
- Mamy dużą świadomość zagrożeń cywilizacyjnych o podłożu patologicznym. Mówię to akurat w dniu, w którym odbywa się szczyt klimatyczny w Madrycie (red. - 4.12.). Zajmujemy się problemami globalnymi, ale też tymi naszymi regionalnymi. Nie wchodzimy jednak w kompetencje np. ekologów, technologów żywności czy klimatologów. Staramy się wspierać ich, wskazując obszary zagrożone poważnymi przestępstwami i zachowaniami patologicznymi. Na przykład można zadać pytanie, co ma wspólnego kryminologia z żywnością? Jak się okazuje ma bardzo wiele. Wskazujemy na to, jak często stajemy się ofiarami wielkich koncernów żywnościowych, „śmieciowej żywności" oraz innych szkodliwych dodatków. Podobnie z ornitologią. Tu pojawiają się takie problemy jak: masowe chwytanie, kłusownictwo, niehumanitarne traktowanie czy zabijanie ptaków. To z kolei przyczynia się do zanikania całych populacji ptasich. Musimy zatem podejmować działania na rzecz ochrony tych istot, które same nie są w stanie się chronić. Dodatkowo chcemy wskazać, co należy zrobić w obszarze bezpieczeństwa, jak powinny zmieniać się służby - policja, inspekcje, podmioty państwowe, aby być gotowym na te nowe zagrożenia. Zadaniem kryminologii jest diagnozować zagrożenia i proponować ich rozwiązania - dodaje prof. Pływaczewski.
Jak podkreśla prof. Pływaczewski, to dopiero początek działalności Olsztyńskiej Szkoły Ekokryminologii.
- Naszym priorytetem jest wydanie pierwszego w Polsce i jednego z pierwszych w Europie podręcznika z ekokryminologii. Amerykanie mają publikacje o charakterze naukowym, albo podręcznikowym. My chcemy, żeby to był podręcznik adresowany zarówno do przedstawicieli świata nauki, studentów, jak również do szeroko rozumianej praktyki ochrony środowiska. Postaramy się określić zagrożenia i przedstawić propozycje, czyli co należy zrobić, aby lepiej chronić naszą planetę - podsumowuje prof. Pływaczewski.
Nagroda naukowa Oddziału Olsztyńskiego i Białostockiego PAN przyznawana jest za wybitne osiągnięcia, np. cykl publikacji, monografię, wdrożenie patentu itp. z okresu 3 lat poprzedzających rok przyznania nagrody. To uhonorowanie osiągnięć naukowców pracujących na Warmii, Mazurach i Podlasiu, których dorobek ma istotne zastosowanie dla gospodarki i kultury. Adresatem nagrody są pracownicy ośrodków naukowych, w tym uczelni wyższych publicznych i niepublicznych, oraz instytutów badawczych, zlokalizowanych na obszarze działalności oddziału PAN.
Sylwia Zadworna